Είδαμε την παράσταση Ο ΗΛΙΘΙΟΣ του Φίοντορ Ντοστογιέφσκι στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά σε σκηνοθεσία Νίκου Διαμαντή

γράφει η Δήμητρα Τσιαούση

Παραβρεθήκαμε στην παράσταση “Ο ΗΛΙΘΙΟΣ” του Φίοντορ Ντοστογιέφσκι στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά, σε σκηνοθεσία Νίκου Διαμαντή με τον Πέτρο Φιλιππίδη στο ρόλο του Πρίγκιπα Μίσκιν πλάι σε έναν εκπληκτικό θίασο.

Λίγα λόγια

Τι αντιπροσωπεύει ο «ιερός μωρός» όπως ο ίδιος ο συγγραφέας χαρακτηρίζει τον πρίγκιπα; Ο πρίγκιπας Μίσκιν είναι το απόλυτο παράδειγμα αγαθοσύνης, που μετουσιώνει την ιδεολογική σκοπιά του Ντοστογιέφσκι γύρω από την αιώνια πάλη των διπόλων, ευτυχίας-δυστυχίας, καλού-κακού. Η «φωνή» του συγγραφέα βρίσκει την προέκτασή της στο στόμα του κεντρικού ήρωα και προσπαθεί να σηκώσει το βάρος των αμαρτιών του κόσμου δια της σταύρωσης.

Η αγάπη του Ηλίθιου για την Ναστάζια Φιλίπποβνα Μπαράσκοβα ισοδυναμεί με ελεημοσύνη; Μπορεί πράγματι να οριστεί ως αγάπη; Η απόλυτη πίστη στα ιδανικά και την υπόσχεση γίνεται τυφλή υπακοή που σκοτώνει; Και αν θεωρήσουμε αγάπη το συναίσθημα απέναντι στην Ναστάζια, πως ορίζεται η σχέση με την Αγλαΐα;

Ποιος λογίζεται παράξενος άνθρωπος; Αυτός που είναι παραδομένος στα πάθη και την υπερβολή ή του απόλυτα καλού ανθρώπου, με άλλα λόγια ο παθιασμένος Ραγκόζιν ή ο πράος Μίσκιν;

Ο καθ’ όλα ειλικρινής και μεγαλόστομος Ηλίθιος, όπως τον ορίζει το περιβάλλον του, γίνεται βορρά στο στόμα των αδηφάγων ανθρωπόμορφων «λύκων». Σταυρώνεται για να ξορκίσει το κακό, να σωθεί το γένος των κολασμένων, αλλά το αποτέλεσμα δεν είναι η ευτυχία κανενός.

Η παράσταση

O πρίγκιπας προλογίζει τη παράσταση, μας αυτοσυστήνεται και γίνεται το νήμα που θα ξετυλίξει το κουβάρι των γεγονότων. Ορίζεται ο χώρος και ο προορισμός, τα όρια του νου και της καρδιάς. Μα η σκηνοθετική παρέμβαση του Νίκου Διαμαντή δεν περιορίζεται μονάχα σε αυτό. Ο παραλληλισμός ενός χρήσιμου ζώου σαν το γάιδαρο με τον ήρωα είναι που προκαλεί περισσότερο. Πραότητα, υπακοή, ολιγάρκεια, υπομονή, αντοχή, αβουλία, εργατικότητα, όλα αυτά συνθέτουν κάλλιστα τον χαρακτήρα του Ηλίθιου, καθώς ο ίδιος εξιστορεί το παρελθόν του με απόλυτη προθυμία.

Σκηνοθετική οδηγία, σαφώς, αποτελεί η σκηνική λιτότητα ως μια προσπάθεια να εξισορροπήσει τα μεγάλα νοήματα των λόγων του Ντοστογιέφσκι. Η απουσία σκηνικών ως σκηνοθετική παρέμβαση, δίνει γόνιμο έδαφος στο υψηλά νοήματα του έργου. «Ένας κόσμος χωρίς αγάπη είναι ένας κόσμος νεκρός» θα αναφωνήσει ο κεντρικός ήρωας συμβουλεύοντας τους πλησίον του.

Το «κλείσιμο» της παράστασης γίνεται με το Μίσκιν και το Παρφιόν, και με φόντο το άψυχο σώμα της Ναστάζια, αποσκοπώντας προφανώς να δοθεί η έμφαση στην κατάληξη της σχέσης των δυο ηρώων και όχι στα εν συνεχεία γεγονότα. Η ψυχοσύνθεση του πρίγκιπα βρίσκεται στο επίκεντρο και φωτίζονται όλες οι πλευρές του.

Ο θίασος

Αναφορικά με το θίασο, πρόκειται για ένα δυνατό καστ με εξαιρετικούς ηθοποιούς που ερμηνεύουν τους ρόλους αξιοθαύμαστα απογειώνοντάς τους.

Ο ρομαντισμός του «ιερού μωρού», όπως ξεδιπλώνεται από τον Πέτρο Φιλιππίδη δεν αφήνει κανένα θεατή ασυγκίνητο. Όσες φορές και να παρακολουθήσεις επί σκηνής τον ηθοποιό εκπλήσσεσαι θετικά με το υποκριτικό εύρος του. Ταυτίστηκε με τον πρίγκιπα και επέτρεψε να φανερωθούν όλα τα στοιχεία του χαρακτήρα του ήρωα, συγκίνησε το θεατρικό κοινό με την ερμηνεία του.

Η Μαρία Κίτσου έχοντας διανύσει λαμπρή θεατρική χρονιά επιβεβαιώνει το ταλέντο της και πάλι, υποδυόμενη την πανέμορφη Ναστάζια, και καθηλώνει τους θεατές.

Ο Γιάννης Στάνκογλου στο ρόλο του σκοτεινού Παρφιόν Σεμιόνοβιτς Ραγκόζιν είναι εκπληκτικός, όπως τον έχουμε συνηθίσει σε επιβλητικούς ρόλους, μεταφέρει με μοναδικό τρόπο το πάθος και την ένταση του ήρωα.

Η Λένα Παπαληγούρα ως η Αγλαία Ιβάνοβνα Επάντσινας σαγηνεύει τον θεατή με την ερμηνεία της. Η αθωότητα, η αγνότητα της ψυχής και η επαναστατικότητα της ηρωίδας βρίσκουν στο πρόσωπο της ηθοποιού την απόλυτη έκφρασή τους.

Ο Γιώργος Κωνσταντίνου στο ρόλο του στρατηγού Ιβάν Φιοντόροβιτς Επάντσιν, η Γιώτα υποδυόμενη τη Φεστα Λιζαβέτα Προκόφιεβνα Επάντσινα και ο Γιάννης Παπαζήσης ως ο Ιππόλυτος Τερέντιεβ μας χάρισαν εκπληκτικές ερμηνείες!

Εμείς μεταφέρουμε την εικόνα ενός θεάτρου κατάμεστου από κόσμο να αποθεώνει το θίασο με θερμά χειροκροτήματα!

Το βέβαιο είναι ότι η παράσταση θα κερδίσει το στοίχημα…