Δήμητρα Τσιαούση
Η Κατερίνα Κροτοπούλου κάνοντας το βήμα για την έκδοση του πρώτου βιβλίου της “ΜΙΚΡΟΙ ΘΕΟΙ” από τις εκδόσεις ΠΗΓΗ ήρθε στην παρέα του elamazi. Μιας και το νεανικό αυτό βιβλίο έχει ενδιαφέρον αναγνωστικό, την …ανακρίναμε για περισσότερες λεπτόμέρειες. Η συνέντευξη που ακολουθεί είναι ιδιαίτερα απολαυστική και διεισδυτική…
Δήμητρα Τσιαούση: Οι ήρωες του πρώτου σου βιβλίου είναι έφηβοι με αναζητήσεις. Πιστεύεις ότι δίνεται η ελευθερία στους νέους να ανακαλύψουν το νόημα της ζωής;
Κατερίνα Κροτοπούλου: Έφηβοι και προέφηβοι συγκεκριμένα, αλλά παντού αναφέρονται ως ‘παιδιά’. Την αγαπώ ως λέξη και τη θεωρώ πολύ ωραία και πλούσια. Χωράει πολλές σωματικές ηλικίες, σε ψυχοπνευματικό επίπεδο.
Τώρα γι’ αυτό που με ρωτήσατε ακριβώς, είμαι και καθηγήτρια και το ζω καθημερινά. Υπάρχει μια φαινομενική ελευθερία, ως προς τις βόλτες τους, τις προσωπικές τους σχέσεις και την καθημερινή συμπεριφορά τους – σε βαθμό ασυδοσίας πολλές φορές – αλλά ελευθερία πραγματική, αμφιβάλλω εάν υφίσταται. Από το ότι η έννοια της όποιας μόδας, λειτουργεί καταδυναστευτικά στις επιλογές τους – πρέπει να είναι αποδεκτοί από τον περίγυρο – από την ανεξέλεγκτη έκθεσή τους στην πληροφορία, η οποία – ας μου επιτραπεί – είναι πολύ κατευθυνόμενη ως προς τη δημιουργία άβουλων ατόμων και όχι προσώπων, από τον ασφυκτικό κλοιό των συμπλεγματικών απαιτήσεων των γονιών, ως απόσβεση ή αντάλλαγμα των κόπων τους. Σε μεγάλο βαθμό, η οικογένεια αγαπά με αντάλλαγμα, η κοινωνία απαιτεί κατευθυνόμενη ελευθερία, η φύση έχει γίνει φολκλόρ. Υπάρχει εσωτερική υγεία σε έναν τέτοιο κόσμο; Δεν νομίζω να μπορεί να ανθίσει ελευθερία σε ένα τέτοιο ανθυγιεινό περιβάλλον.
Για να μην μακρηγορώ, θα πω αυτό που νομίζω ότι τα λέει όλα: τα περισσότερα παιδιά μισούν τις ερωτήσεις κρίσεως…
Δήμητρα: Οι κεντρικοί ήρωες, η Αθηνά και ο Απόλλων, έχουν επηρεαστεί από την αρχαία κληρονομιά; Υπάρχει σκόπιμα σύνδεση με τον πολιτισμό της αρχαίας Ελλάδας;
Κατερίνα: Ναι. Αγαπάω πολύ την Αρχαία Ελλάδα. Τόση ομορφιά και σοφία μαζί! Σαν να γίνονται ένα! Μου πάει πολύ εσωτερικά και πιστεύω – όπως πολλοί άλλωστε – ότι μπορεί να μας πάει πολύ μακριά. Και δεν είμαι φιλόλογος. Του Πολυτεχνείου είμαι. Πληροφορική. Εκεί τεράστιο κομμάτι, βασικότατος πυλώνας, είναι οι αλγόριθμοι. Η ελληνική γλώσσα είναι αλγοριθμική. Δεν είναι τυχαίο. Σήμερα οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές είναι η σφραγίδα της εξέλιξής μας. Τώρα το πώς τους χρησιμοποιούμε, είναι άλλο.. Γι’ αυτό στην Αρχαία Ελλάδα, δίπλα από οτιδήποτε, υπήρχε η Φιλοσοφία. Τι κάνω, γιατί το κάνω κλπ. Για να μη γεννιούνται τέρατα…
Παραδοσιακά, οι γιαγιάδες λέγανε τα παραμύθια στα παιδιά, δίπλα στο τζάκι. Επιστράτευσα λοιπόν, την αγαπημένη σοφή γιαγιά μας, την Αρχαία Ελλάδα.
Αν δεν είχαν τη δύναμη, τότε οι ‘ετοιμοθάνατοι’ αυτού του κόσμου, δεν θα κινούσαν γη και ουρανό για να τους ευνουχίσουν.
Δήμητρα: Μπορούν να γίνουν οι νέοι, μικροί θεοί και, αν ναι, έχουν συνειδητοποιήσει την δύναμη τους στον κόσμο;
Κατερίνα: Αν δεν είχαν τη δύναμη, τότε οι ‘ετοιμοθάνατοι’ αυτού του κόσμου, δεν θα κινούσαν γη και ουρανό για να τους ευνουχίσουν. Και φυσικά, οι περισσότεροι νέοι, ως καλοθρεμμένα σφάγια, πιστεύουν στην αδυναμία τους, αφού τη ζουν και τη βλέπουν καθημερινά κι έτσι αρνούνται να σκεφτούν, να αισθανθούν, να αλλάξουν τον κόσμο. Το έχει πει ο Καζαντζάκης στον Χριστό ξανασταυρώνεται, στην ιστοριούλα με το ένα πουλί που δεν έτρωγε ό,τι τους τάιζε το αφεντικό, για να λεπτύνει τόσο ώστε να χωράει από τα κενά στο δίχτυ και να ελευθερωθεί. Και νάτην πάλι η ελευθερία!
Δήμητρα: Το βιβλίο αποτελεί το πρώτο σου συγγραφικό εγχείρημα μετά και από πολλά θεατρικά βραβεία και επαίνους συγγραφής. Ποια ήταν η κινητήριος δύναμη που σε ώθησε στην συγγραφή;
Κατερίνα: Στο βάθος-βάθος, όπως λένε, νομίζω το ότι υπήρξα πολύ ήσυχο παιδάκι, με έναν εσωτερικό φόβο μην τυχόν με κάποια πράξη ή λόγο μου, βλάψω κάποιον – βάζοντας και εμένα μέσα. Υποπτεύομαι πως συσσωρεύτηκε μέσα μου, πολύς λόγος και ενέργεια, που βρήκαν αυτή την ειρηνική έκφρασή τους.
Δήμητρα: Αν και προερχόμενη από διαφορετικό πεδίο επαγγελματικής ενασχόλησης (υπολογιστές), καταπιάστηκες με την συγγραφή. Είναι μια μέθοδος αυτοψυχαναλυσης πιθανόν που δεν παρέχουν οι θετικές επιστήμες;
Κατερίνα: Ναι, δεν θα μπορούσα με ένα από τα δύο μόνο. Από το σχολείο ακόμη, που αγαπούσα περισσότερο τα Μαθηματικά και αμέσως μετά τα Αρχαία, αυτό φαίνονταν παράξενο. Όταν κάποτε διάβασα περισσότερα για την αρχαία ελληνική σκέψη, είδα ότι αυτό στην αρχαία εποχή θεωρούνταν το κανονικό. Τότε η ενότητα ήταν το ζητούμενο. Στην εποχή μας υπάρχουν στεγανά, ακριβώς για να μην αναδυθεί ολόκληρη η εικόνα. Το ‘όλα είναι ένα’, το πιστεύω πολύ, γιατί το βλέπω συνεχώς. Στο σχολείο το συναντάω κάθε μέρα και όταν πολλές φορές συνδυάζω ‘δικές μας’ έννοιες – της Πληροφορικής – με την καθημερινότητα ή τη Φιλοσοφία, πολλά παιδιά παραξενεύονται, αλλά υπάρχουν και τα λίγα που ‘συνταξιδεύουν’.
Η λογική του ‘όλου’ περιλαμβάνει και το ότι όλοι είμαστε ένα σύνολο όπου τίποτα δεν στέκεται απολύτως ανεξάρτητο.
Δήμητρα: Πιστεύεις ότι έχουμε πολλές αντικρουόμενες ενέργειες ως άνθρωποι μέσα μας; Πώς μπορούμε να τις εναρμονίσουμε με το όλον μας;
Κατερίνα: Είναι αυτά που λέγαμε. Και όσο πιο αφύσικα και μπερδεμένα ζούμε, τόσο περισσότερο νομίζω θα φουντώνουν οι εσωτερικοί πόλεμοι. Μα αυτός είναι και ο στόχος. Παγιδευμένοι στους πολέμους μας, ‘διαίρει και βασίλευε’, να μην μπορούμε να προχωρήσουμε και ο δρόμος να είναι ανοιχτός για τα όποια συμφέροντα μικρά ή μεγάλα. Από το παιδί που δεν απογαλακτίζεται ποτέ, μέχρι τα πολιτικά και οικονομικά συμφέροντα.
Βέβαια, ‘πόλεμος πατήρ πάντων’. Ο άνθρωπος είναι κράμα καλού και κακού πάντα και όπως λένε, αυτό που θρέφεις, αυτό θεριεύει. Το απάνθρωπο είναι που στήνεται ένας ψεύτικος πόλεμος με σκοπό αυτόν τον ευνουχισμό που λέγαμε. Χρειάζεται υγεία, γενικά. Είναι και επίκαιρο. Να θρέφεται καλά και υγιεινά το σώμα, το μυαλό και η ψυχή μας. Να εξελισσόμαστε σκεπτόμενοι και συναισθανόμενοι με καθαρό μυαλό και καρδιά. Να αποκτούμε παιδεία και πνευματικότητα. (Το ‘γνωρίζω’ οδηγεί στο ‘αγαπώ’ και το αντίστροφο, λένε οι μικροί θεοί.) Να θέλουμε να γίνουμε καλύτεροι και να πιστεύουμε ότι γίνεται. Ελπίδα και πίστη και εργατικότητα για να επιχειρούμε. Να πέφτουμε και να σηκωνόμαστε. Να ζούμε. Να δούμε γιατί ζούμε; Ποιος είναι ο σκοπός, το νόημα της ζωής. Υπάρχει; Και πώς θα τον κατακτήσουμε. Όταν ξέρουμε το πρόβλημα (εδώ θα παιδευτούν πολύ οι αντικρουόμενες δυνάμεις και θα αξιολογηθούν ως ανάγκες), ξέρουμε και τον στόχο και τότε ψάχνουμε τον τρόπο και σε κάθε βήμα, αναρωτιόμαστε αν μ’ αυτό το βήμα, άμεσα ή έμμεσα εξυπηρετούμε τον στόχο (όχι χρησιμοθηρικά, ανθρώπινα). Αυτό είναι αλγοριθμική σκέψη….
Δήμητρα: Νεαροι ήρωες σου διαβάζουν τις σκέψεις και τα συναισθήματα των άλλων. Μας λείπει η ενσυναίσθηση ως λαός; Αφουγκραζομαστε τις ανάγκες του άλλου;
Κατερίνα: Ναι, λείπει η ενσυναίσθηση πολύ. Η λογική του ‘όλου’ που είπαμε προηγουμένως, περιλαμβάνει και το ότι όλοι είμαστε ένα σύνολο – και αυτό επίκαιρο – όπου τίποτα δεν στέκεται απολύτως ανεξάρτητο. Και ότι ο καθένας μας είναι ένα ιερό όλον, πολύπλευρο. Αντ’ αυτού καλλιεργείται ένας ατομικισμός και μια μονομερής ανάπτυξη, αφύσικα τελείως, γιατί δεν μπορούν να υπάρξουν, όπως μας διδάσκει η ίδια η φύση, η ιστορία, η πραγματικότητα. Ο άνθρωπος αρρωσταίνει στη βαθιά μοναξιά και μερική αναπηρία του και γίνεται μέρος ενός άρρωστου συνόλου, και ως προς τα μέρη αλλά και ως προς τις σχέσεις των μερών του συνόλου. Υπάρχει ζωντανός οργανισμός με άρρωστα όργανα και άρρωστο νευρικό και κυκλοφορικό σύστημα, που να μπορεί να μακροημερεύσει; Υπάρχει κάποιος ή κάποιοι που το χρειάζονται αυτό; Σίγουρα όχι εμείς. Κάποιοι άλλοι ναι. Και υλοποιούν πολύ αποδοτικό αλγόριθμο…
