Eleftheria
Η συγγραφέας Κωνσταντίνα Τασσοπούλου επισκέφθηκε το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας του Ηρακλείου Κρήτης. Και τώρα γράφει:
«Στην Κρήτη γίνονται σεισμοί / πέντε και έξι Ρίχτερ / σ’ ένα βαρέλι τσικουδιά / την κεφαλή σας ρίχτε…».
Στην Κρήτη γίνονται σεισμοί, ναι, αλλά σιγά το νέο. Στην Ελλάδα κάθε μέρα γίνονται σεισμοί, ακόμα κι ανεπαίσθητοι. Αυτό που εδώ είναι το αξιοσημείωτο (άρα το νέο), είναι πως οι σεισμοί είναι αισθητοί (ιδιαιτέρως), παρ’ όλα αυτά δεν αναφέρονται στις ειδήσεις. Επιπλέον είναι και προγραμματισμένοι. Θέλεις να τους ζήσεις, τους ζεις. Δεν θέλεις, απλώς τους κοιτάς. Εγώ φυσικά και ήθελα να τους ζήσω, αφού το μάθημα της Γεωλογίας ήταν από τα αγαπημένα μου. Θυμάμαι ακόμα τις τεκτονικές πλάκες και τις συγκρούσεις τους. Θυμάμαι ακόμα και τις πλάκες που έκανε η νονά μου, όταν ένα απόγευμα που διαβάζαμε παρέα, γύρισα αθώα και τη ρώτησα «πόσα λεπτά διαρκεί ένας σεισμός…».
Με το χαμόγελο στα χείλη εισήλθα στο «Μουσείο Φυσικής Ιστορίας του Ηρακλείου Κρήτης». Με κρυσταλλωμένο το χαμόγελο: στα χείλη είχε κρύο! Έξω παγωνιά. Μέσα ζέστη. Κυριολεκτική και μεταφορική. Ο χώρος καλοφτιαγμένος και με γούστο. Ένα διατηρητέο βιομηχανικό κτίριο διαμορφωμένο άριστα. Το προσωπικό γεμάτο ευγένεια. Έμαθα ευθύς εκείνο που με έκαιγε: την ώρα του «Εγκέλαδου». Το μεσημέρι θα κουνιόμασταν.
Καθίσαμε σε θρανίο. Αχ, σχολείο… Ένας χώρος τετράγωνος που έμοιαζε με τάξη. Είχε στον τοίχο κρεμασμένο έναν χάρτη που λίγο αργότερα πήγε και ήρθε. Άνοιξα το μπλε μου τετράδιο. Σημείωσα. Ο «Προσομοιωτής Σεισμού» με έκανε να αισθανθώ σαν κάτοικος της Ταϊβάν και της Ιαπωνίας με μια εξάδα Ρίχτερ κάτω από τα πόδια μου, δίχως όμως τον φόβο. Μόνο τη δόνηση. Άκουσα συμβουλές για την ώρα του σεισμού, του κανονικού. Ξαναθυμήθηκα πως τίποτα δεν είμαστε μπροστά στη φύση κι ας είμαστε μέρος της. Έπειτα έβαλα πλώρη για μια τεράστια βόλτα, σε κάθε σημείο του εξαιρετικού αυτού Μουσείου. Το παράθυρο βαφόταν από την υπέροχη, γκρίζα θάλασσα.
Είδα ζώα ζωντανά. Το «Ζωντανό Μουσείο» είναι ένας χώρος με ειδικά διαμορφωμένα τερράρια και ενυδρεία γλυκού νερού.
Είχε μέσα οχιές και ακίνδυνα φιδάκια, βαράνους, αγκαθοπόντικες, χαμαιλέοντες, τρίτωνες, βατράχια και άλλα έμβια όντα. Στην ουσία ταξίδεψα από τα ερημικά στα υγρά οικοσυστήματα της Μεσογείου.
Είδα ζώα που δεν ζουν. Ταριχευμένα. Αληθινά, κάποτε. Και τώρα, τελικά. Αγριογούρουνο, μπούφος, ποντίκι, αγριόκοτα, λύκος, αλεπού, κουνάβι, τόσα άλλα… ζώα των Βαλκανίων, της Τουρκίας, της Ελλάδας. Δικά μας. Το μόνο που δεν ήτανε αληθινό επάνω τους ήτανε τα μάτια που είχαν αντικατασταθεί από τεχνητά. Καλά, εδώ το βλέμμα ανθρώπων κι είναι ψεύτικο…
Είδα «Γιγάντιο Δεινοθήριο». Ένα παραμυθένιο πλάσμα που έζησε στην Κρήτη πριν από 8,5 εκατομμύρια χρόνια και είχε ύψος 4,5 μέτρα και μήκος 6,5 μέτρα. Θυμίζει ελέφαντα με χαυλιόδοντες μαμούθ. Ο σκελετός του ανακαλύφθηκε στην Αγία Φωτιά Σητείας και σήμερα, μια ομάδα επιστημόνων του Μουσείου μαζί με Ολλανδούς τεχνικούς, κατάφεραν να ανασυνθέσουν το ομοίωμα του και για πρώτη φορά παγκοσμίως, να δώσουν το δικαίωμα σε ανθρώπους σαν εμένα (των ταπεινών 1,66 μέτρων ύψους) να κοιτάξουμε κατάματα το τρίτο μεγαλύτερο θηλαστικό που έχει βρεθεί ποτέ στον κόσμο!
Είδα και «Δεινοσαύρους» σε φυσική διάσταση. Ομοιώματα πάλι, αλίμονο! Κουνούσαν τις ουρές και ανοιγόκλειναν τα στόματα. Φιλοξενούνται από την Αργεντινή για περίπου έναν χρόνο. Αξίζει να τους προλάβει κανείς. Μερικοί τρέχουν γρήγορα –μη μας φύγουν… Είδα και συνεντεύξεις ανθρώπων που κάνουν επαγγέλματα υπέροχα. Προστατεύουν άγρια πουλιά, ασχολούνται με φώκιες, παρατηρούν τη ζωή στις λίμνες.
Είδα και ταινίες ενημερωτικές, συνοπτικές, κατατοπιστικότατες.
Είδα και πως με βλέπουν οι άλλοι. Σοκαρίστηκα. Κοιτάχτηκα σε πραγματικό καθρέφτη. Έως τότε πίστευα πως αυτός που έχω στο μπάνιο είναι πραγματικός, αμ δε. Πραγματικός λέγεται αυτός που όταν τον κοιτάς κουνώντας το δεξί σου χέρι δείχνει αντίστοιχα κι εκείνος το δεξί να κουνά. Εκείνοι που χτενιζόμαστε στο ασανσέρ μας δείχνουν το αντίθετο. Είδα οπτικά παράδοξα, οπτικές τεχνολογίες, ψηφιακά ολογράμματα, laser άρπες, φαινόμενα που περιγράφονται με άγνωστες για μένα λέξεις, πετρώματα που φωσφορίζουν και αλλάζουν χρώμα, αλήθειες στις οποίες στηρίζεται το ψέμα των ταχυδακτυλουργών. Είδα και τη διάθλαση του φωτός. Θυμήθηκα παλιά μου βάσανα. Το μάθημα της Φυσικής. Το 12 στον Έλεγχο. Εδώ έπρεπε να με φέρνανε για μάθημα, να δεις πως θα τα καταλάβαινα όλα. Όλα δοσμένα με τρόπο απλουστευμένο, κατανοητό. Τότε όμως υπήρχε η έκθεση; Και τώρα δεν γνωρίζω για πόσο θα υπάρχει. Είναι προσωρινή και παρουσιάζεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα σε συνεργασία με το Ίδρυμα Τεχνολογίας και Έρευνας Κρήτης.
Είδα όσα είδα κι έπειτα επέστρεψα. Περπάτησα ως το κέντρο του Ηρακλείου και πέταξα ως την Αθήνα, πληρώνοντας και κάτι παραπάνω. Υπέρβαρο. Λίγο οι ντάκοι και οι γραβιέρες, λίγο η τσάντα που γέμισε με αναμνηστικά από ένα πανέμορφα γεμάτο Μουσείο. Γέμισε και το κεφάλι μου με δεκάδες νέες πληροφορίες –ξέρω πως λόγω πρότερου άτιμου βίου, χρειάζομαι μήνες για να τις επεξεργαστώ. Άσε που στο Μετρό για το σπίτι μού προστέθηκε ακόμα ένα οπτικό παράδοξο: ο καθηγητής της Φυσικής που είχα στο Λύκειο, στο απέναντι κάθισμα, να με χαιρετά κουνώντας μου χαρούμενος ένα φυλλάδιο από το ταξίδι του στο Cern…
ΜΗΝ ΞΕΧΑΣΕΤΕ ΌΤΑΝ ΠΑΤΕ
Οπωσδήποτε να μπείτε και να μείνετε ώρα… στον «Ερευνότοπο – Σταύρος Νιάρχος». Πρόκειται για έναν χώρο 250 τ.μ., ειδικά διαμορφωμένο για παιδιά, γεμάτο μικρογραφίες διαφορετικών οικοσυστημάτων της Μεσογείου και με πλήθος πρωτότυπων και διαδραστικών παιχνιδιών. Από κουκλοθέατρο με ζώα έως ζωή μέσα σε κουφάλα δέντρου ή κατασκήνωση κάτω από οικογένειες νυχτερίδων! Τα παιδιά –ε, όχι μόνον τα παιδιά… χρησιμοποιώντας όλες τους τις αισθήσεις, γνωρίζουν τη φύση και τους οργανισμούς της.
H ΕΠΙΣΗΜΗ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΤΟΥ ΜΟΥΣΕΙΟΥ
http://www.nhmc.uoc.gr/el/museum
