ΕΙΔΑΜΕ την παράσταση ΙΩΝ του ΕΥΡΙΠΙΔΗ σε σκηνοθεσία Ιόλης Ανδρεάδη

της Δήμητρας Τσιαούση

Ο «Ίων» του Ευριπίδη υπό την σκηνοθετική ματιά της Ιόλης Ανδρεάδη είναι καταπληκτική προσέγγιση του έργου διανθισμένη με σπαρταριστούς αστεϊσμούς, δοσμένη στη σημερινή λαλιά και με γρήγορο ρυθμό.

Λιγα λόγια για το έργο

Ο «Ίων» είναι η τραγωδία του Ευριπίδη που διδάχθηκε στην Αθήνα περί το 412 π.Χ και αφορά στην ιστορία του νεαρού Ίωνα όπου ορφανός – κατ’ επίφαση – βρίσκεται στον ναό του Απόλλωνα στους Δελφούς ως υπηρέτης του Θεού, χάρη στην επέμβαση του Ερμή που τον βρήκε βρέφος έξω από μια σπηλιά. Η ιστορία θέλει την μητέρα του, Κρέουσα να τον έχει εγκαταλείψει, αν και γόνος του Θεού Απόλλωνα – μεμπτό σημείο της εποχής – από ντροπή για την βασιλική καταγωγή της. Η Κρέουσα παντρεύεται τον Ξούθο, αλλά λόγω μη απόκτησης τέκνου, καταφεύγουν στο Βωμό του Απόλλωνα στους Δελφούς για απαντήσεις. Δώρο Θεού, λοιπόν, ο έφηβος Ίων συνοδεύει τον νεοφερμένο πατέρα του Ξούθο στο σπίτι. Η Κρέουσα μη μπορώντας να συνδέσει τα κατά σύμπτωση γεγονότα, μηχανεύεται σχέδιο εξόντωσης του νέου. Η αίσια έκβαση της ιστορίας θέλει τον Ίωνα να βρίσκει την ταυτότητά του και να αναγνωρίζονται μητέρα και γιος.

Λίγα λόγια για τους συντελεστές

Σκηνοθετικά, η Ιόλη Ανδρεάδη επέμεινε στα λιτά σκηνικά, πιθανόν με απώτερο σκοπό να απογειωθεί ο Λόγος των Ηρώων…και τα κατάφερε. Με μόνα εργαλεία της ειδικές βάσεις που περιείχαν χρώματα και δυο τετράγωνα πλαίσια σχεδιασμένα στο δάπεδο της σκηνής, η σκηνοθέτης «μετέφερε» την ταυτότητα του κάθε χαρακτήρα – διαχωρισμός Θεών και ανθρώπων, γυναίκας και άνδρα – και τις γρήγορες εναλλαγές των χαρακτήρων από τον ηθοποιό. Οι οδηγίες της για την παραμονή της Κρέουσας στις θέσεις των θεατών στόχευε να αναδείξει την κρυφή ματιά της ηρωίδας μέχρι να αναλάβει δράση επί σκηνής.

Συνολικά, το έργο παρουσιάστηκε περισσότερο ως Δράμα, δόθηκε δηλαδή σκόπιμα η οπτική γωνία του δράματος του Ίωνα και της Κρέουσας και αναδείχθηκε το αίσιο τέλος που επέφερε η λύση του μυστηρίου, παρά ως απόδειξη της ιωνικής καταγωγής των Αθηναίων από την ετυμολογική προέλευση του ονόματος του ήρωα, η οποία επισημάνθηκε παρενθετικά από τους χαρακτήρες του έργου.

Η προσαρμογή των διαλόγων από την Ιόλη Ανδρεάδη και τον Άρη Ασπρούλη προκάλεσαν το ενδιαφέρον μας, αφού ο Λόγος περιείχε ευθύτητα, καθαρότητα, αμεσότητα και ήταν στολισμένος με έξυπνα σχόλια και αστεϊσμούς που συνέδεαν το παρόν με το παρελθόν. Η Λόγος του σήμερα με το Λόγο του χθες σαν ένα αφηγηματικό κράμα.

Λίγα λόγια για την διανομή

Επί σκηνής, ο ηθοποιός Κωνσταντίνος Μπιμπής για μια ακόμα φορά κατέπληξε τους Θεατές! Ιδιαίτερο χάρισμα αποτελεί η άνετη, σχεδόν αβίαστη, μετάβαση από τον ένα χαρακτήρα στον άλλον, είτε ενσαρκώνεται γυναίκα είτε άνδρας. Η καθαρότητα του λόγου του, το σπινθήρισμα στο βλέμμα και η πλήρης ταύτιση με το εκάστοτε χαρακτήρα προκαλεί δέος και υποδηλώνει την μεγάλη επιμέλεια στην απόδοση των ηρώων.

Η ηθοποιός Δήμητρα Χατούπη ως Κρέουσα που καθόταν επιβλητικά στις θέσεις των θεατών ενσάρκωσε με πειθώ την μοχθηρή γυναίκα που εξ αρχής μηχανεύτηκε το θάνατο του γιου της, και την στοργική μητέρα που ξαναβρήκε ανέλπιστα το τέκνο της.

Ο μουσικός Νίκος Τουλιάτος δημιούργησε μια μυσταγωγική ατμόσφαιρα, έδωσε το τόνο στην ιστορία και απέδωσε το γοργό ρυθμό στο Λόγο, στις εναλλαγές των χαρακτήρων και των σκηνών. Βρισκόταν πολύ κοντά στον ηθοποιό πάνω στην σκηνή, γεγονός που δεν έχουμε συνηθίσει σε μουσικούς.