Άγγελος Πατσιάς, ο δάσκαλος “πρότυπο” από το σχολείο στο χωριό Φουρφουράς του Ρεθύμνου μιλά στο elamazi!

γράφει η Δήμητρα Τσιαούση

 

Το elamazi συνάντησε τον δάσκαλο που έχει υπάρξει πρότυπο πολλών άλλων εκπαιδευτικών, γονέων, παιδιών για τις νεωτεριστικές, ρηξικέλευθες ιδέες που γεννιούνται στο μυαλό του και τολμά να κάνει πράξη σε ένα σύστημα που νοσεί χρόνια τώρα…

Ο Άγγελος Πατσιάς, στο άνθος της ηλικίας του, έμεινε στην ιστορία της εκπαίδευσης, όταν ο Φουρφουράς, το μικρό σε έκταση χωριό του Ρεθύμνου, έγινε πόλος έλξης και πηγή έμπνευσης για πολλά σχολεία και δικαίως μετονομάστηκε σε «Σχολείο της Φύσης και των Χρωμάτων».

…και επειδή η εμπειρία και η βαθειά γνώση οφείλει να μεταφέρεται σε κάθε ενδιαφερόμενο, προώθησε την έκδοση του βιβλίου του με τίτλο «Το Σχολείο της Φύσης και των Χρωμάτων» που βασίστηκε στη προηγούμενη εμπειρία, λαμβάνοντας εξαιρετικές κριτικές.

Η πορεία του Άγγελου δε σταματά εκεί ,αλλά κάνοντας το όνειρο πραγματικότητα, όπως εξομολογείται, γίνεται ένα από τα ιδρυτικά μέλη του Big Bang Education ενός νέου Εκπαιδευτικού Οργανισμού και συνδημιουργός του σχολείου με το πρωτοποριακό όνομα Big Bang School στο Λάκωμμα στη Θεσσαλονίκη, του οποίου η λειτουργία ξεκινά πολύ σύντομα.

Στη συνέντευξη που ακολουθεί θα αντιληφθείτε σύντομα το διαχυτικό του χαρακτήρα και τη θετική του ενέργεια. Αυτά τα δυο, όταν συνταιριάζονται με την αγάπη- που είναι και το σύνθημά του- επιφέρουν ένα αποτέλεσμα εκπληκτικό.

• Τα προσωπικά σας βιώματα είτε στο σχολείο είτε στην οικογένεια πόσο διαμόρφωσαν το προφίλ του δασκάλου που ακολουθείτε και πόσο καθόρισαν την αγάπη σας για την ίδια την επιστήμη των Παιδαγωγικών?

Ήμουν από τους μαθητές που αγαπούσαν τα σχολεία τους. Είχα την τύχη να μαθητέψω κοντά σε ανθρώπους που μας αγαπούσαν πραγματικά, όπως επίσης και την επιστήμη τους και μπορώ να πω ότι είχα και μια έμφυτη τάση να βρίσκω το καλό ακόμα και σε εκείνους τους καθηγητές που δεν ταιριάζαμε. Όλα αυτά σίγουρα έπαιξαν το ρόλο τους στο να σέβομαι το θεσμό του σχολείου και να τρέφω όμορφα συναισθήματα για αυτόν.

Ωστόσο, μάλλον τον μεγαλύτερο ρόλο τον έπαιξε ο πατέρας μου. Καθηγητής στο επάγγελμα, έβλεπα από πολύ παλιά ανθρώπους να τον σταματάνε στο δρόμο και να τον χαιρετάνε με πολλή αγάπη και σεβασμό. Και μου άρεσε πολύ αυτό που έβλεπα. Ο ίδιος του δε με διάβασε και δε με συμβούλεψε σχεδόν ποτέ για τίποτα. Αυτό ήταν και το μεγαλύτερο μάθημα που μπορούσε να μου δώσει. Η σημαντικότητα της σιωπής και η εμπιστοσύνη!

• Με απλά λόγια θα μπορούσατε να παρομοιαστείτε με ένα επαναστάτη, αφού συντελέσατε επανάσταση στην εκπαίδευση. Ο ενήλικος κόσμος είναι αρκετά ώριμος ώστε να ακολουθήσει το νέο ρεύμα σκέψης και δράσης?

Αυτό ακούγεται κάπως μεγάλο και τρομακτικό ☺ Το μόνο που προσπαθούσα να κάνω πάντα και είμαι πολύ τυχερός, γιατί συνάντησα και τους κατάλληλους ανθρώπους, συναδέλφους, γονείς κτλ, ήταν να βελτιώνω την καθημερινότητα μου. Κανένας από εμάς δεν μπορούσε να σκεφτεί ότι θα έκανε τόσο δρόμο για να πάει στη δουλειά και όλο αυτό να μην άξιζε. Έτσι λοιπόν τα παιδιά έγιναν οι έμμεσοι αποδέκτες αυτής της αγάπης για το επάγγελμα και τη ζωή μας την ίδια.

Ο ενήλικος κόσμος τώρα θεωρώ ότι έχει ξεκινήσει πραγματικά να προβληματίζεται. Είτε είναι είτε δεν είναι έτοιμος, το μέλλον δε μπορεί να στηριχθεί σε μια εκπαίδευση, που δε διδάσκει τη συνεργατικότητα, την ευελιξία, την επίλυση προβληματικών καταστάσεων και την δύναμη του να γνωρίζεις τον εαυτό σου και να δημιουργείς.

• Γνωρίζουμε όλοι τις σημερινές δυσκολίες του ελληνικού σχολείου της κρίσης. Στην πραγματικότητα, αυτές επηρεάζουν ελάχιστα το έργο και την αποστολή του εκπαιδευτικού ή μπορεί λανθασμένα να θεωρηθούν μια εύκολη δικαιολογία?

Η μεγαλύτερη δυσκολία του ελληνικού σχολείου είναι η νοοτροπία του. Έχει μια μεγάλη ικανότητα να αυτό-μπουρδουκλώνεται, να περιορίζεται από πολιτικές και δυστυχώς αλλάζει με αργούς ρυθμούς. Ο χώρος και η υλικοτεχνική υποδομή παίζει πολύ πολύ μεγάλο ρόλο στην εκπαιδευτική διαδικασία. Ειδικά ο χώρος είναι αυτός που σε μεγάλο βαθμό σου λέει τι μάθημα να κάνεις. Δυστυχώς, τα σχολεία μας αντί για εργαστήρια δημιουργίας του μέλλοντος μοιάζουν όλο και περισσότερο με φυλακές. Τελικά, ο κλήρος πέφτει στον εκπαιδευτικό, με την προσωπικότητα και την όρεξή του να γίνει ο εμπνευστής των παιδιών και να τα οδηγήσει σε ένα υπέροχο αύριο. Αυτό, όπως καταλαβαίνετε, είναι μεγάλη ευθύνη για τον καθένα που επιλέγει να ακολουθήσει αυτόν το δρόμο. Ο άνθρωπος είναι το Α και το Ω της διαδικασίας, αλλά πρέπει αυτός ο άνθρωπος να επιλέγει να είναι σε μια τάξη ακόμα και αν είχε την δυνατότητα να κάνει οτιδήποτε άλλο.

• Ποια χώρα πιστεύετε ότι δικαιούται να στεφθεί βασίλισσα της εκπαίδευσης, έχοντας διανύσει πολλά χιλιόμετρα προσπαθειών, ώστε να πετύχει μεγαλύτερα ποσοστά μελλοντικά ευτυχισμένων πολιτών και για ποιους λόγους?

Ειλικρινά δε γνωρίζω ☺ Σίγουρα για να καταλάβεις ένα εκπαιδευτικό σύστημα, αν είναι επιτυχημένο, πρέπει να δεις το πόσο ευτυχισμένοι είναι οι ενήλικοι πολίτες. Υπάρχουν πολλές υπέροχες προσπάθειες σε όλον τον κόσμο. Με διαφορετική στόχευση η καθεμιά, αλλά με πολύ καλή γνώση αυτού που κάνουν.

• Η αγάπη, όπως έχετε δηλώσει πολλές φορές, είναι η κινητήριος δύναμη σε όλες τις εκπαιδευτικές πρακτικές, είναι η βάση για να σφυρηλατηθεί σχέση εμπιστοσύνης με το μαθητικό κόσμο. Έχει όρια η αγάπη και πώς διαχειρίζεστε καταστάσεις που δεν την ευνοούν?

Αγάπη με όρια δεν είναι αγάπη☺ Αν με την λέξη όρια εννοείτε αυτά που πλαισιώνουν τις ομάδες και την εκπαιδευτική διαδικασία, τότε αυτά είναι απολύτως απαραίτητα. Δεν υπάρχουν ομάδες που να μην έχουν κανόνες και πλαίσιο. Αυτό που διαφοροποιεί όμως την ουσία της ομάδας, είναι αν αυτό το πλαίσιο στηρίζεται στο σεβασμό ή στο φόβο. Αν γεννήθηκε από ανάγκη ή από βίτσιο.

• Σας έχουν απονείμει πολλούς «τίτλους ευγενείας», όπως εκπαιδευτικός με Ε κεφαλαίο, οραματιστής δάσκαλος κ.α. Κατά τη γνώμη σας, πώς θα χαρακτηρίζατε το ρόλο σας επιτυχέστερα?

Είμαι δάσκαλος. Ούτε τέλειος, ούτε και κακός. Μπορώ και μου αρέσει να δημιουργώ ενδιαφέρουσες πραγματικότητες για τα παιδιά. Η ευλογία μου ήταν και είναι, σε κάθε τρελή σκέψη που μου έρχεται στο μυαλό, να υπάρχουν δίπλα μου άνθρωποι να την υλοποιήσουμε. Ο Φουρφουράς δε θα ήταν αυτό που είναι, αν ήταν αποτέλεσμα ενός δασκάλου μιας τάξης. Ήταν ένα σχολείο που άλλαξε ολόκληρο. Ήταν ένα μεγάλο σύνολο ανθρώπων που ήταν κοντά μας! Οι τίτλοι ευγενείας που δόθηκαν με κολάκευαν φυσικά, αλλά η πραγματική μου ευλογία ήταν οι άνθρωποι που είχα δίπλα μου.

• Ο ρόλος του σχολείου είναι καθοριστικός στη διαπαιδαγώγηση του χαρακτήρα του παιδιού. Παρ’ όλα αυτά, έχουμε βιώσει όλοι περιπτώσεις σχολείων που δεν ανταποκρίνονται με τον ίδιο ζήλο στις ανάγκες τους. Σε τούτες τις περιπτώσεις, τι θα συμβουλεύατε τους γονείς να πράττουν, ποια στάση να υιοθετήσουν και να μεταλαμπαδεύσουν στα παιδιά ώστε να εξομαλυνθούν τα εμπόδια?

Οι Σύλλογοι γονέων έχουν πραγματικά μεγάλη δύναμη. Το πρόβλημα είναι ότι όση δύναμη και να έχουν, αν δε συμπλεύσουν με τους εκπαιδευτικούς του σχολείου, τότε υπάρχει πρόβλημα. Αυτό που λέω πάντα είναι ότι το καλύτερο που έχει να κάνει ένας γονιός για το παιδί του, είναι να εκπαιδεύσει και να βελτιώσει τον εαυτό του. Αυτό και μόνο είναι το πιο υπέροχο παράδειγμα. Ένα παράδειγμα ζωής, δώρο για το παιδί του.

• Θα θέλαμε να σταθούμε λίγο στο νέο σας εγχείρημα, την ίδρυση του σχολείου, με το ανατρεπτικό όνομα, το Big Bang School στο Λάκωμμα . Περιγράψτε μας πως θα είναι μια τυπική μαθητική μέρα στο σχολείο αυτό.

Το Big Bang School είναι όλα όσα ονειρεύτηκα ως εκπαιδευτικός και ως άνθρωπος. Και πάλι στάθηκα τυχερός γιατί συνάντησα την Βέτα Γεωργιάδου και τον Γιάννη Σωτηράκο που το ξεκινάμε παρέα.

Από το κτίσιμό του κιόλας θα είναι ένα σχολείο το οποίο εναρμονίζει τη φύση με την τεχνολογία. Ανοικτό, διάφανο, με χώρους που προκαλούν τη συνεργασία και εξιτάρουν το δημιουργικότερο κομμάτι των μαθητών και των εκπαιδευτικών. Την ίδια στιγμή η παράδοση ενώνεται με το μέλλον. Οι κύκλοι της ζωής, η φροντίδα της γης, οι συνεταιρισμοί, τα εργαστήρια αγγειοπλαστικής και ξυλουργικής και όλα αυτά που από παλιά υπήρχαν στα σχολεία επανέρχονται, σε εναρμόνιση με τον σύγχρονο κόσμο και τρόπο ζωής. Είμαστε πολύ πολύ τυχεροί γιατί ο Γιάννης Σωτηράκος είναι ένας άνθρωπος που ζει μέσα στις εκθετικές αλλαγές της Τεχνολογίας! Ταξιδεύει πολύ και γνωρίζει πως «γυρνάει» ο κόσμος!

Δεν είμαστε φανατικοί καμιάς μεθόδου και καμιάς παιδαγωγικής τάσης. Έτσι και αλλιώς όλα περνάνε από τα προσωπικά φίλτρα του καθενός. Το μόνο σίγουρο είναι ότι θέλουμε στο παιδί να δημιουργείται κάθε φορά η ανάγκη να μάθει κάτι. Αυτή η ανάγκη που δυστυχώς δε δίνεται στα σημερινά σχολεία. Θέλουμε η κάθε μέρα να μετράει και για εμάς αλλά και για αυτά! Να έρχονται εκεί και να ζουν μια περιπέτεια. Ένα ταξίδι στον Άρη, μια ανασκαφή δεινοσαύρων, μια μάχη στην αρχαία Ελλάδα και ό,τι άλλο βάζει το μυαλό. Δε μπορείτε να φανταστείτε πόσο όμορφα περνάει η γνώση μέσα από όλα αυτά. Πόσο όμορφα μεταδίδονται οι αξίες και πως τα παιδιά μαθαίνουν πως να μαθαίνουν. Γνωρίζουν τον εαυτό τους. Γνωρίζουν τους άλλους και ο εγκέφαλός τους είναι καθαρός και ενεργοποιημένος να συγκεντρωθεί σε δύσκολες αποστολές έρευνας και μάθησης!

Στο δημοτικό Σχολείο Φουρφουρά για ένα χρόνο λειτουργήσαμε έτσι. Οι μαθητές μας κοπίαζαν να ανακαλύψουν πράγματα, αλλά κανένα δε παραπονιόταν! Γιατί αυτός ο κόπος είχε νόημα για αυτά! Ήταν η συνέχεια μιας περιπέτειας. Δε μαθαίνει κανείς, αν κοπιάζει, χωρίς να αγαπά αυτό που κάνει. Ίσως να απομνημονεύει και ίσως για λίγο να μπορεί να αναπαράξει πληροφορίες. Αλλά κατά τη γνώμη μου δε μπορεί να μάθει!

Και μετά είναι το σχολείο ως κέντρο πολιτισμού! Αυτό θα είναι ο χώρος μας! Ανοιχτά εργαστήρια θα πραγματοποιούνται διαρκώς, παρέα με μουσικά και θεατρικά δρώμενα από επιστήμονες, δεξιοτέχνες και καλλιτέχνες της πόλης και όχι μόνο. Θέλουμε το σχολείο μας να είναι προορισμός μάθησης και διασκέδασης, ανοιχτό για όλους. Για μικρούς και μεγάλους! Η Βέτα Γεωργιάδου νομίζω ότι είναι η ειδική στην εκπαίδευση γονέων. Μαζί με τη διδασκαλία είναι βασικός στόχος του σχολείου μας! Κανένα παιδί δε μπορεί να αλλάξει, αν ο γονιός του δεν προσπαθεί να αλλάξει! Είναι απλό!

Θέλουμε ένα κόσμο χωρίς παραπανίσιες συμβουλές! Αθόρυβα και απλά να γινόμαστε όλοι καλύτεροι άνθρωποι και να κάνουμε και αυτόν τον υπέροχο πλανήτη ένα υπέροχο μέρος για να ζεις!

Πληροφορίες για το βιβλίο «Το Σχολείο της Φύσης και των Χρωμάτων»

Τη στιγμή που στην Ελλάδα ξεκινούσε η κρίση, ξεκινάει και η ιστορία ενός μικρού σχολείου στο ορεινό Ρέθυμνο. Η ιστορία του Δημοτικού Σχολείου Φουρφουρά ή όπως αργότερα έγινε γνωστό, του Σχολείου της Φύσης και των Χρωμάτων.

Το «ημερολόγιο» αυτό, παρουσιάζει ένα εκπαιδευτικό ταξίδι, για το πώς μέσα σε πέντε χρόνια, ένα μικρό σχολείο, κατέληξε να είναι μια από τις πιο πολυσυζητημένες εκπαιδευτικές προτάσεις της χώρας με εκατοντάδες επισκέψεις από την Ελλάδα και τον υπόλοιπο κόσμο.

Σελίδες γεμάτες αγάπη, κατάθεσης ψυχής, αναμνήσεων, αυτογνωσίας, παιδαγωγικών απόψεων και πρακτικών. Με απλή και άμεση γραφή, απευθύνονται σε εκπαιδευτικούς, γονείς και απλούς πολίτες που γνωρίζουν καλά ότι για να αλλάξει το μέλλον αυτής της χώρας, πρέπει να αλλάξει η παιδεία της.

«Μια καταγραφή πολεμικών ιστοριών που μοναδικός μαχητής και εχθρός είναι ο ίδιος σου ο εαυτός. Ιστοριών που κλονίζουν τις σταθερές σου και σε κάνουν περιπατητή στα πιο δύσκολα μονοπάτια της ζωής. Αυτά που μόνο τα παιδιά ξέρουν να περπατούν».

Αγοράστε το μέσω του αυτοματοποιημένου συστήματος πώλησης του ηλεκτρονικού καταστήματος fylatos.com, προσθέτοντας το στο καλάθι ή με τηλεφωνική παραγγελία στο 2310-821622. Τα μεταφορικά είναι ΔΩΡΕΑΝ για όλη την Ελλάδα και για 62 χώρες του εξωτερικού.

 

Εκδόσεις: Φυλάτος

Εικαστική Επιμέλεια: Βησσαρίων Σάκκος

Περισσότερες πληροφορίες για τον Άγγελο Πατσιά

Επισκεφθείτε την προσωπική ιστοσελίδα του Άγγελου Πατσιά www.angelospatsias.com, ενώ πληροφορίες για το βιβλίο του «Σχολείο της Φύσης και των Χρωμάτων» υπάρχουν στο facebook εδώ.

Τέλος, η σελίδα του οργανισμού Big Bang Education είναι  www.bigbangedu.org και στο facebook εδώ.