Η Μίριαμ Φρανκ, συγγραφέα του βιβλίου «Εξόριστη σε Τρεις Ηπείρους» μιλά στο elamazi  

Το elamazi  συνομίλησε με την Μίριαμ Φρανκ, τη συγγραφέα του βιβλίου «Εξόριστη σε Τρεις Ηπείρους-Ιστορίες μιας νομαδικής ζωής», η οποία κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Καπόν. Η εκ βαθέων συνέντευξη αποκαλύπτει πολλά για την προσωπικότητά της και τη συγγραφική της δύναμη.

Αναφορικά με την ίδια, γεννήθηκε στην Ισπανία, κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου Πολέμου, έζησε τα πρώτη της χρόνια στη Γαλλία, υπό το καθεστώς του Βισύ, και έλαβε την πρωτοβάθμια εκπαίδευσή της στο Μεξικό. Μετακόμισε στη Νέα Ζηλανδία, όπου ολοκλήρωσε το σχολείο και έπειτα σπούδασε Ιατρική.

Επιστρέφοντας στην Ευρώπη, ολοκλήρωσε τις μεταπτυχιακές σπουδές της στην Αναισθησιολογία (London Felloship), ενώ διορίστηκε Ανώτερη Λέκτορας και Σύμβουλος στο Royal London Hospital. Στη διάρκεια κάποιων διαλέξεων στην Αργεντινή, ανακάλυψε τα έργα του συγγραφέα Έκτορ Τισόν, τα οποία και άρχισε να μεταφράζει. Παντρεύτηκε τον Γερμανό ζωγράφο Κόρτοκρακς, με τον οποίο απέκτησαν δύο κόρες.

Το βιβλίο «Εξόριστη σε Τρεις Ηπείρους – Ιστορίες μιας νομαδικής ζωής» είναι το πρώτο βιβλίο της αυτοβιογραφίας της, ενώ μόλις κυκλοφόρησε στ’ αγγλικά το sequel με τον τίτλο: “An Unfinished Portrait-Journeys Around my Mother”.

H Μίριαμ Φρανκ αγαπά πολύ την Ελλάδα και ιδιαίτερα την Σέριφο, στην οποία περνά πολλά από τα καλοκαίρια της. Βρείτε περισσότερες πληροφορίες για την ίδια στο www.miriam-frank.com

Έχοντας ταξιδέψει τόσο πολύ είτε λόγω εξαναγκασμού είτε λόγω προσωπικής επιλογής, ποια χώρα σας σημάδεψε πιο έντονα και με ποιο τρόπο;

Eίναι δύσκολο να εστιάσω σε μια μόνο χώρα! Διαφορετικές χώρες μου έδωσαν διαφορετικά πράγματα, καθορίζοντας μάλιστα τη ζωή μου σε σημαντικό βαθμό. Το πρωτόγονο χωριό στο Μεξικό, στο οποίο πέρασα τα προεφηβικά μου χρόνια και συνδέθηκα με το αδάμαστο και πλούσιο περιβάλλον του, είχε πολύ ισχυρή συναισθηματική επίδραση πάνω μου. Στη Νέα Ζηλανδία, το κρατικό εκπαιδευτικό σύστημα μου έδωσε τη δυνατότητα να σπουδάσω ιατρική, εξοπλίζοντας με ένα χρήσιμο επάγγελμα προσφοράς. Η Ελλάδα ήταν η χώρα στην οποία βρήκα την μεγαλύτερη γαλήνη. Συγκεκριμένα, το κυκλαδίτικο νησί της Σερίφου με την άγρια ομορφιά του και το εκπληκτικό τοπίο του μου προσέφερε την ηρεμία να επανατοποθετηθώ, έπειτα από μια ιδιαίτερα δύσκολη και στρεσσογόνα ζωή.

 Υπάρχει άραγε το ιδανικό μέρος διαμονής ώστε οι κάτοικοι να απολαμβάνουν ευημερία, γαλήνη και συνεργασία ή είναι μια ιδεατή σύλληψη;

Δεν μπορώ να σκεφτώ κανένα τέτοιο στις μέρες μας. Ίσως να υπήρξαν κάποιες περιπτώσεις που να προσέγγιζαν το ιδανικό στην ιστορία, όπως η Ατλαντίδα του Πλάτωνα, αν βέβαια υπήρξε. Η πόλη Μάρι στην Μεσοποταμία περιγραφόταν, επίσης, ως ειρηνική και προνομιούχα στην αρχαιότητα, όμως λεηλατήθηκε και καταστράφηκε από τους βαρβάρους. Δυστυχώς, οι άμυαλοι και απολίτιστοι επιδρομείς φαίνεται πως πάντα καταλήγουν να καταστρέφουν τους πιο ανθρώπινους πολιτισμούς, οι οποίοι από τη φύση τους εστιάζουν σε πιο ειρηνικές αναζητήσεις… Ελπίζω πως ίσως με τον χρόνο και τον προγραμματισμό από πιο ηθικούς και υπεύθυνους ανθρώπους στον πλανήτη, αυτό να αλλάξει τα επόμενα χρόνια.

Το βιβλίο σας «Eξόριστη σε τρεις Hπείρους» δεν αποτελεί απλά την αυτοβιογραφία σας αλλά μια ενδοσκοπική ψυχανάλυση. Ποιος είναι ο βασικότερος λόγος που αφεθήκατε στην εξωτερίκευση τέτοιων προσωπικών βιωμάτων;

Το έκανα προσπαθώντας να καταλάβω αυτά τα προσωπικά βιώματα, τα οποία άλλωστε μοιράζομαι με τόσους άλλους ανθρώπους στον κόσμο που έχουν ζήσει αντίστοιχες εμπειρίες με τις δικές μου. Κατά τη διάρκεια όλης αυτής της εξερεύνησης και της αποσαφήνισης, επιχείρησα να βρω χρήσιμους τρόπους να τα διαχειριστώ, έχοντας ένα θετικό αποτέλεσμα.

Ένα βιβλίο δύναται να παρομοιαστεί με ένα ταξίδι με οδηγό το συγγραφέα και πλήρωμα τον αναγνώστη. Το δικό σας συγγραφικό ταξίδι πού στοχεύει να οδηγήσει τον αναγνώστη;

Τι ωραία αναλογία! Γράφοντας το βιβλίο μου ήταν πράγματι σαν να κάνω ένα πολύ μεγάλο ταξίδι σε ένα περίπλοκο και δύσκολο έδαφος, με το οποίο ευχόμουν να εξοικειωθώ, όσο το δυνατόν περισσότερο. Άλλωστε, η ζωή η ίδια είναι ένα ταξίδι, γεμάτο εκπλήξεις και ανακαλύψεις. Μου θυμίζει τον Χριστόφορο Κολόμβο, ο οποίος ξεκίνησε την εξερεύνηση μακρινών περιοχών που πίστευε ότι γνώριζε, για να καταλήξει να ανακαλύψει παντελώς καινούριες. Και εγώ παίρνω, λοιπόν, τους αναγνώστες μου μαζί μου, σ’ αυτό το εκπληκτικό ταξίδι με στόχο την ανακάλυψη της ίδιας της ζωής.

Το βιβλίο σας είναι πιο επίκαιρο από ποτέ, μιας και οι επιπτώσεις του πολέμου και του διωγμού μεγάλων ανθρώπινων μαζών προς αφιλόξενα μέρη είναι φαινόμενο και της σύγχρονης ιστορίας. Πόσο εύκολο είναι να ενσωματωθούν, όμως, αυτοί οι άνθρωποι στην νέα πραγματικότητα;

Δεν είναι εύκολο. Απαιτεί μεγάλο κουράγιο, ευελιξία, υπομονή και επινοητικότητα, σε συνδυασμό με αφοσίωση και αποφασιστικότητα στο να επιτύχουν να προσαρμοστούν σ’ ένα νέο τρόπο ζωής, σε μια άλλη χώρα. Και να αντιμετωπίσουν την πρόκληση του να μάθουν τη νέα γλώσσα: ένα ολοκαίνουριο τρόπο προσωπικής έκφρασης και επικοινωνίας αντιμέτωποι μ’ ένα νέο και διαφορετικό γκρουπ ανθρώπων. Η μητέρα μου αναζητούσε ακούραστα εργασία σε κάθε νέα χώρα που βρισκόταν. Θυμάμαι ότι στο Μεξικό ίσα που την έβλεπα, καθώς είχε και πρωινή και βραδινή δουλειά, και εγώ, σε ηλικία έξι ετών, έμαθα να φροντίζω τον εαυτό μου. Μου έμαθε πώς να τηγανίζω αυγά, και απολάμβανα την εμπιστοσύνη που έδειχνε στην ικανότητά μου. Έπαιρνα μεγάλη ικανοποίηση κάθε φορά που επέστρεφα στο μικρό μας διαμέρισμα από το σχολείο και στεκόμουν πάνω στην καρέκλα μπροστά από την κουζίνα, τηγανίζοντας το αυγό μου. Έμαθα να είμαι αυτάρκης από πολύ μικρή ηλικία, σαν αποτέλεσμα της ζωής μας στην εξορία.

Το βιβλίο σας συνοδεύεται από πλούσιο φωτογραφικό υλικό και μπορεί να θεωρηθεί ντοκουμέντο της τότε εποχής. Πόσο σημαντικό και ταυτόχρονα πόσο οδυνηρό είναι να μην ξεχνάμε τις πληγές του παρελθόντος;

Είναι πράγματι οδυνηρό να ξαναζείς το παρελθόν. Όμως είναι πολύ πιο σημαντικό να μην το ξεχνάς, και να δουλεύεις πάνω σ’ αυτό, με σκοπό να θεραπεύεις τις πληγές και να μειώνεις τις ζημιές που σου προκάλεσε. Η καταγραφή των προσωπικών μου αναμνήσεων αποτελεί μέρος της συλλογικής μας μνήμης, η οποία πρέπει να διατηρηθεί ζωντανή, για να μην επαναλάβουμε όλα όσα προκαλούν τόσο ανθρώπινο πόνο. Μέσω της απανεξέτασης αυτών των αναμνήσεων, της ανταλλαγής τους με τους αναγνώστες και την αποτροπής των εμπειριών, ίσως υπάρξει κάποια επιρροή, στην προσπάθεια να ζήσουμε σε έναν καλύτερο, πιο φιλικό και πιο ανεκτικό και ειρηνικό κόσμο.

Η Μίριαμ Φρανκ από τότε που θυμάται τον εαυτό της βρίσκεται με μια βαλίτσα στο χέρι, αφήνοντας πίσω της τα πάντα και ξεκινώντας σχεδόν από το μηδέν. Όχι από επιλογή, τις περισσότερες φορές τουλάχιστον, αλλά από επιτακτική ανάγκη. Ο καιρός περνά και οι αλλαγές είναι τόσες που η ίδια δεν έχει καν τον χρόνο να τις επεξεργαστεί. Ωστόσο, πάντα μέσα της βρίσκονται ολοζώντανα τα τοπία από τα μέρη που επισκέφτηκε, οι μυρωδιές και τα χρώματα, αλλά κυρίως οι άνθρωποι…

Για όλα αυτά αποφάσισε να γράψει η συνταξιούχος πλέον γιατρός Μίριαμ Φρανκ. Στην αυτοβιογραφία της «Εξόριστη σε Τρεις Ηπείρους-Ιστορίες μιας νομαδικής ζωής», η οποία κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Καπόν, η ίδια διηγείται τη δύσκολη αλλά και περιπετειώδη πορεία της. Στόχος της, να δώσει ελπίδα σε ανθρώπους που έχουν βιώσει την εξορία, αλλά και να μεταφέρει τις εμπειρίες της σ’ εκείνους που δεν έζησαν κάτι παρόμοιο, μειώνοντας έτσι το μεταξύ τους χάσμα.

Η αυτοβιογραφία της κυκλοφόρησε πρώτα στα αγγλικά με τον τίτλο “My Innocent Absence-Tales from a nomadic life” (εκδ. Arcadia Books) αποσπώντας πολύ θερμές κριτικές και θα μπορούσε να πει κανείς πως εκτός από ένα πολύ τρυφερό βιβλίο είναι συνάμα και μια ιστορική καταγραφή με πολύ ιδιαίτερη ματιά. Επιπλέον, το βιβλίο της περιέχει 69 φωτογραφίες – ντοκουμέντα από τη ζωή της.

Τίτλος: Εξόριστη σε Τρεις Ηπείρους – Ιστορίες μιας νομαδικής ζωής

Συγγραφέας: Μίριαμ Φρανκ

Μετάφραση: Καρίνα Λάμψα

Εκδόσεις: Καπόν

Σειρά: Ξένη Λογοτεχνία

Σελίδες: 352

Ξενόγλωσσος τίτλος: My Innocent Absence

Πλοκή

Όταν, το 1941, σε ηλικία πέντε χρονών, η Μίριαμ επιβιβάζεται στο πλοίο Serpa Pinto με προορισμό το Μεξικό, δεν έχει συνειδητοποιήσει ότι εκείνη και η μητέρα της, Κέτε, έχουν μόλις γλιτώσει από τις μαζικές συλλήψεις και τα στρατόπεδα εξόντωσης. Αφήνουν πίσω τους τον κόσμο των κομμουνιστών και των ναζί, των Ισπανών δημοκρατικών και των φασιστών, των Γάλλων συνεργατών, των μαχητών της αντίστασης και των Εβραίων προσφύγων. Πλησιάζοντας στην εφηβεία, η Μίριαμ βρίσκεται αντιμέτωπη με νέες προκλήσεις, καθώς η Κέτε φεύγει με τα παιδιά της για τη Νέα Ζηλανδία. Στα δώδεκα χρόνια της, η Μίριαμ έχει αφήσει πίσω της δυο πολέμους και έχει ζήσει σε τρεις ηπείρους. Συνειδητοποιώντας σταδιακά τον τρόμο του Ολοκαυτώματος, αποφασίζει να σπουδάσει Ιατρική: η διατήρηση της ζωής και η ανακούφιση από τον πόνο βρίσκονται στο επίκεντρο. Επιστρέφοντας στην Ευρώπη, εγκαθίσταται στο Λονδίνο και παντρεύεται τον Γερμανό ζωγράφο Κόρτοκρακς, ξεκινώντας ένα ακόμη συναρπαστικό κεφάλαιο στην περιπετειώδη ζωή της…