της Δήμητρας Τσιαούση

Η παιδική σκηνή του Μεγάρου Μουσικής έβαλε το δύσκολο στοίχημα της αναπαράστασης του ανέκδοτου παραμυθιού του Νίκου Καζαντζάκη “ΤΟ ΦΤΕΡΩΤΟ ΑΛΟΓΟ” και είχαμε την ιδιαίτερη χαρά να την παρακολουθήσαμε.

Λίγα λόγια για το έργο

Το «Φτερωτό Άλογο» αποτελεί ένα παραμύθι που έγραψε ο μεγάλος Έλληνας συγγραφέας Νίκος Καζαντζάκης μεταξύ 1935 και 1942, όταν ο ίδιος εργαζόταν πάνω σε διασκευές παιδικών μυθιστορημάτων. Το έργο παρέμενε άγνωστο και αδημοσίευτο μέχρι τις πρώτες ενέργειες έκδοσή του από τις εκδόσεις Καζαντζάκη σε συνεργασία με το Μουσείο Καζαντζάκη. Ομολογουμένως, δύσκολο εγχείρημα η αποκρυπτογράφηση των δεκαοκτώ πυκνογραμμένων σελίδων του παραμυθιού με τον ιδιαίτερο γραφικό χαρακτήρα του Καζαντζάκη, δυσανάγνωστο και γεμάτο συντομογραφίες και βραχυγραφίες.

Λίγα λόγια για την ιστορία του παραμυθιού

Βρισκόμαστε στην χώρα της Περσίας, τον βασιλιά της οποίας επισκέπτεται ένας Ινδός περιπατητής δίνοντας ως δώρο σε αυτόν ένα Φτερωτό Άλογο, ενώ σε αντάλλαγμα δεν ζητά κανενός είδους οικονομικό αντίτιμο, μα επιζητά μια «αλλαξιά», δηλαδή να πάρει για γυναίκα του την κόρη του βασιλιά. Η άρνηση του βασιλιά και η απότομη διεκδίκηση του αλόγου από τον βασιλόπουλο οδηγεί στον αποκλεισμό του Ινδού στο μπουντρούμι ως τιμωρία, έως ότου επιστρέψει ο Φιρούζ Σαχ, ο γιος του βασιλιά. Ο νέος ιππεύοντας το αυτόματο άλογο θα γνωρίζει την βασιλοπούλα μιας άλλης πολιτείας της Βεγγάλης και έκθαμβος από την ομορφιά και την καλοσύνη, θα μείνει κοντά της κοντά ένα μήνα… Κάπως έτσι ξεκινά η περιπέτεια του καλού βασιλόπουλου, που μέσα από τις απρόοπτες εξελίξεις, που θα τον οδηγήσουν σε μακρινά ταξίδια και νέες πολιτείες της Ανατολής, θα προσπαθήσει να ξαναβρεί την αγαπημένη του.

Για τους συντελεστές

Η παράσταση ξεχωρίζει αρχικά για το πρωτότυπο και αδούλευτο έργο, που καθιστά εξ αρχής την μεταφορά του στην θεατρική σκηνή ένα επίπονο εγχείρημα. Όπως έχουμε σημειώσει, το παραμύθι ανακαλύφθηκε, μέσα στις σημειώσεις του κρητικού συγγραφέα, από τον επιστημονικό σύμβουλο Νίκο Μαθιουδάκη, ο οποίος επιμελήθηκε το αρχικό κείμενο.

Η άξια δραματουργός Άνδρη Θεοδότου επιμελήθηκε την θεατρική προσαρμογή του παραμυθιού το οποίο όντας αρχικά σε πεζή μορφή μετατράπηκε σε θεατρικό κείμενο, στην φόρμα μιας παιδικής παράστασης, με λυρισμό και σε ποιητικό λόγο. Έτσι, σε συνεργασία με τον σκηνοθέτη Βασίλη Μαυρογεωργίου ξεδιπλώνουν την ανατολίτικη ιστορία αγάπης δυο νέων που συναντιούνται χάρη σε ένα «Φτερωτό Άλογο». Ο σκηνικός χώρος δομείται σε τρία μέρη και η δράση εκτυλίσσεται μπροστά τους θεατές. Τρεις λειτουργικές σκηνές βεδουίνων συνθέτουν το φωτεινό σκηνικό, με ξεχωριστή χρήση για την κάθε μια. Η μια αξιοποιείται ως ο χώρος για τους μουσικούς της παράστασης, η άλλη γίνεται το αυτοσχέδιο «βεστιάριο» των ηθοποιών, ενώ η ενδιάμεση μετατρέπεται στο παλάτι του βασιλιά και στον εσωτερικό χώρο που διαδραματίζεται η ιστορία.

Αξίζει να τονίσουμε την πρωτότυπη μουσική και τα τραγούδια του Νίκου Κυπουργού που δένουν αρμονικά με την ανατολίτικη ατμόσφαιρα της παράστασης και λικνίζουν τα σώματα των σκλάβων-φίλων της βασιλοπούλας.

“τα φτερωτά τα άλογα τον κόσμο κατακτάνε, μα εγώ τον κόσμο κατακτώ με πόδια που πετάνε”

Τα σκηνικά της Θάλειας Μέλισσα και τα κοστούμια της Ιφιγένειας Νταουντάκη υπογραμμίζουν την λιτή, μα προσεγμένη παρέμβαση στην αναπαράσταση της ιστορίας κρατώντας τα απολύτως απαραίτητα που διαχωρίζουν τον βασιλιά από τον υπηρέτη του.

Για τον θίασο

Αναφορικά με το θίασο, η ομάδα των ηθοποιών γίνονται ένα θεατρικό σώμα, πιστοί θιασώτες του σωματικού θεάτρου, αναπαριστούν έμψυχα και άψυχα αντικείμενα, όπως το Φτερωτό Άλογο, τον βασιλικό θρόνο, τα απόκρημνα βράχια της ερήμου, τον ήλιο και το φεγγάρι, το φίδι που έρπεται στους ήχους της oriental μουσικής, το χορό των γυναικών στο παλάτι της βασιλοπούλας. Δώδεκα ηθοποιοί και μουσικοί υποδέχονται και προλογίζουν την ιστορία και η αναπαράσταση της φανταστικής ιστορίας του Φτερωτού Αλόγου, της αυτόματης μηχανής του Καζαντζάκη ξεκινά…

Όλα δημιουργούν μια υποβλητική ατμόσφαιρα! Ειδική μέριμνα δόθηκε και στην επιλογή των θέσεων των θεατών καθισμένων αναπαυτικά στα μαξιλάρια σαν να βρίσκονται μέσα σε σκηνές.

Πρόκειται για μια επιμελημένη παραγωγή που εξυμνεί το σωματικό θέατρο, αναδύει μυρωδιές και ήχους της Ανατολής και αποτίει φόρο τιμής στο ανέκδοτο παραμύθι του κρητικού συγγραφέα.